Rimski nadgrobni spomenik star 19 vekova koji se nalazio u Vinči, a koji je ukraden nedugo nakon otkrivanja 10. jula, pronašli su pripadnici policije a lopovi su privedeni. Spomenik je pronađen u selu Begaljica kod Grocke, u šiblju nedaleko od manastira Rajinovac. Ova kamena ploča od pola tone jedinstvena je u svetu zbog svega što na sebi ima: od sačuvanih stopala do latinskog natpisa u 15 redova.
Ovaj nadgrobni spomenik teži pola tone, a njegova težina nije omela lopove da ga ukradu, prenose Novosti. Ukradena stela iz 2. veka ima odlično očuvan natpis na latinskom koji govori o uglednom Rimljaninu koji je pod njom počivao, što je čini izuzetno vrednom. Međutim, ona je i putokaz koji nedvosmisleno govori da je taj bogati i ugledni rimski građanin živeo u blizini, u vili od koje je sigurno ostalo nešto vredno istraživanja.
Obično su takvi ljudi, kao što je slučaj i danas, živeli u komšiluku sličnog socijalnog i materijalnog statusa, pa se može očekivati da se ispod deponije i oko nje nalazi još luksuznih rimskih vila.
Ovakvi epigrafski spomenici (kameni spomenik sa uklesanim tekstom na latinskom jeziku) izuzetno su retki u svetu i oni ne idu na zvanične aukcije već se prodaju ispod ruke. Otuda se ne zna precizna cifra, ali se procenjuje da je izuzetno visoka – i po nekoliko stotina hiljada evra.
Pronađeni pa ukradeni spomenik na teritoriji Srbije, prema prvim procenama, jedinstven je u svetu zbog svega što na sebi ima: od sačuvanih stopala do latinskog natpisa u 15 redova. Otuda njegova, uslovno rečeno, materijalna vrednost prevazilazi sve dosadašnje cifre.
Krađa rimskog kamenog spomenika koja je usledila samo dan nakon slučajnog otkrića uz put koji vodi ka deponiji Vinča, uzbunila je i uznemirila stručnu i širu javnost. Činjenicom da se krađa dogodila neposredno nakon uvida i dokumentovanja od strane stručnjaka Narodnog muzeja u Beogradu, koje je prethodilo pripremama za bezbedan transport epigrafskog spomenika sa mesta nalaza, svedoci smo na žalost dobro organizovanih kriminalnih aktivnosti usmerenih na krađu arheoloških nalaza, objavio je Narodni muzej u Beogradu.
Krivično delo krađe dobra koje uživa prethodnu zaštitu, a koje je vlasništvo Republike Srbije, prilika je da iznova podsetimo na rasprostranjenost kriminalnih aktivnosti povezenih sa devastacijom arheoloških nalazišta od strane divljih kopača, ilegalnom trgovinom i izvozom pokretnih arheoloških nalaza, navode iz Narodnog muzeja.
Iznova podsećajući da arheološki predmeti pronađeni u zemlji ili vodi na teritoriji Srbije pripadaju Republici Srbiji i svim njenim građanima neizmerno je važno da shvatimo da se devastacijom arheoloških nalazišta šteta nanosi ne samo ustanovama zaštite čiji je osnovni zadatak zaštita zajedničkog kulturnog nasleđa već i svim građanima koji kulturno nasleđe prepoznaju kao svoje.
