Srpsko selo Tomance nalazi se u Kosovskom Pomoravlju, u opštini Kosovka Kamenica od koje je udaljeno 12 a od Gnjilana 17 kilometara. U njemu danas živi oko 170 meštana, ima istureno odeljenje osnovne škole i vrtić, ali i ono što nema nijedno naseljeno mesto niti grad u Srbiji – Ulicu srećnih ljudi.
Tomance je staro srpsko selo. Međutim, ne može se precizno odrediti godina njegovog nastanka. Mihailo Lukarević, novobrdski trgovac iz Dubrovnika, ostavio je prvi pisani trag o postojanju sela kada 1434. godine u svojoj knjizi dužnika pominje izvesnog Radovana „de Altomanci“, objavila je humanitarna organizacija „Kosovsko Pomoravlje“ na svom portalu.
Izvesno je da je Tomance nastalo mnogo pre Radovanovog zaduživanja i da je verovatno formirano u vreme prvih srpskih stalnih naselja u ranom srednjem veku ili kasnije, kao posed vlastelinske porodice Altomanović – Vojinović. Otuda i naziv sela Altomance, odnosno današnje Tomance.
Nikola Altomanović – Vojinović, srpski velikaš, vojskovođa i ratnik iz druge polovine 14. veka, je, pored osvojenih krajeva na Kosovu, osvojio i držao veliki deo Hercegovine, zaleđe Dubrovnika, sever sadašnje Crne Gore, Podrinje i Polimlje, Užice i Zvečan i predeo sadašnje Mačve.
Tomance se spominje i u prepisci koju je Milan Rakić, čuveni srpski pesnik i vicekonzul u Prištini, imao sa tadašnjim ministrom inostranih dela Milovanom Milovanovićem 6. juna 1910. godine. Milan Rakić mu je pisao o pobuni Albanaca sa Kosova i Metohije protiv Turaka i oduzimanju oružja od Srba u okolini Gnjilana:
„Za sada se još ne može govoriti ni o privremenom umirenju Arnauta. Velike arnautske mase još se nalaze jugozapadno od Đakovice, a Lab i gilanska nahija još zadaju brige vlastima koje se boje novih pokreta… U gilanaskoj kazi (turska) vojska je činila nečuvena nasilja nad Srbima prilikom oduzimanja oružja. Tamo je zavladala prava panika, a vlasti, i civilne i vojne, upotrebile su sva sredstva da što više oružja oduzmu od Srba“.
Rakić dalje nabraja mesta u kojima je izvršeno oduzimanje oružja. Pored Vitine, Koretišta, Glogovca, Petrovca, Ropotova zabeležio je da je u Tomancu oduzeto „5 kremenjača, 1 kapislara, 7 revolvera, premlaćen je kmet Toma Simić“.
Danas Tomance ima oko 170 stanovnika. Istureno odeljenje osnovne škole „Trajko Perić“ pohađaju učenici nižih razreda, dok učenici viših razreda idu u matičnu školu koja se nalazi u Velikom Ropotovu i udaljena je 2 kilometra od Tomanca. Takođe, u Tomancu postoji i vrtić „Pčelica Maja“.
Iako veliki broj porodica iz okolnih sela napušta svoja rodna mesta, stanovništvo sela Tomanca ne odlazi. Čak se beleži i porast broja rođenih beba poslednjih godina. U kratkom vremenskom periodu, u ovom malom selu, rođeno je pet beba.
Takođe, ono što je jako zanimljivo jeste da su mladi izuzetno borbeni i željni promena i napretka. Jedan od dokaza je i nastanak ulice kojoj su dali ime – Ulica srećnih ljudi. Kako kažu, ulica je zaista srećna. U njoj se sastaju deca, roditelji, mnoštvo mladih ljudi, kao i meštani drugih sela.
